KKK 1833 Cnota
jest habitualną i trwałą dyspozycją do czynienia dobra.
KKK 1834 Cnoty
ludzkie są trwałymi dyspozycjami umysłu i woli, które regulują
nasze czyny, porządkują nasze uczucia i kierują naszym postępowaniem
zgodnie z rozumem i wiarą. Można je zgrupować wokół czterech cnót
kardynalnych: roztropności, sprawiedliwości, męstwa i umiarkowania.
KKK 1839 Cnoty
moralne wzrastają przez wychowanie, świadome czyny i wytrwałość w
wysiłku. Łaska Boża oczyszcza je i podnosi.
KKK 1803 "Wszystko,
co jest prawdziwe, co godne, co sprawiedliwe, co czyste, co miłe, co zasługuje
na uznanie: jeśli jest jakąś cnotą i czynem chwalebnym – to miejcie na
myśli!" (Flp 4, 8).
Cnota jest habitualną i trwałą
dyspozycją do czynienia dobra. Pozwala ona osobie nie tylko wypełniać
dobre czyny, ale także dawać z siebie to, co najlepsze.
Osoba cnotliwa wszystkimi swoimi siłami zmysłowymi i duchowymi dąży do
dobra; zabiega o nie i wybiera je w konkretnych działaniach.
Celem życia cnotliwego jest upodobnienie się do Boga
(Św. Grzegorz z Nyssy, Orationes de
beatitudinibus, (1: PG 44, 1200 D).
KKK 1804 Cnoty ludzkie są
trwałymi postawami, stałymi dyspozycjami, habitualnymi przymiotami umysłu
i woli, które regulują nasze czyny, porządkują nasze uczucia i kierują
naszym postępowaniem zgodnie z rozumem i wiarą. Zapewniają one łatwość,
pewność i radość w prowadzeniu życia moralnie dobrego. Człowiek
cnotliwy to ten, który dobrowolnie czyni dobro.
Cnoty moralne zdobywa się wysiłkami człowieka. Są one
owocami i zalążkami czynów moralnie dobrych; uzdalniają one wszystkie władze
człowieka, by doszedł do zjednoczenia z miłością Bożą.
KKK 1810 Cnoty ludzkie,
nabyte przez wychowanie, świadome czyny i wytrwale podejmowane wysiłki, są
oczyszczane i podnoszone przez łaskę Bożą. Z pomocą Bożą kształtują
one charakter i ułatwiają czynienie dobra. Człowiek cnotliwy jest szczęśliwy,
praktykując cnoty.
KKK 1811 Człowiek
zraniony przez grzech ma trudności w zachowaniu równowagi moralnej. Dar
zbawienia dany przez Chrystusa udziela nam łaski koniecznej do wytrwałości
w poszukiwaniu cnót. Każdy powinien zawsze prosić o tę łaskę światła
i mocy, przyjmować sakramenty, współdziałać z Duchem Świętym, iść
za Jego wezwaniami do miłowania dobra i wystrzegania się zła.
KKK 1805 Cztery cnoty odgrywają
kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami "kardynalnymi";
wszystkie inne grupują się wokół nich. Są nimi: roztropność,
sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie. "I jeśli kto miłuje
sprawiedliwość – jej to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i
roztropności, sprawiedliwości i męstwa" (Mdr 8, 7). Cnoty te – pod
innymi nazwami – są wychwalane w wielu miejscach Pisma świętego.
KKK 1806 Roztropność
jest cnotą, która uzdalnia rozum praktyczny do rozeznawania w każdej
okoliczności naszego prawdziwego dobra i do wyboru właściwych środków
do jego pełnienia. "Człowiek rozumny na kroki swe zważa" (Prz
14, 15). "Bądźcie... roztropni i trzeźwi, abyście się mogli modlić"
(1 P 4, 7). Roztropność jest "prawą zasadą działania", jak za
Arystotelesem pisze św. Tomasz (Św.
Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, II-II, 47, 2).
Nie należy jej mylić ani z nieśmiałością czy strachem, ani z dwulicowością
czy udawaniem. Jest nazywana auriga virtutum: kieruje ona innymi cnotami,
wskazując im zasadę i miarę. Roztropność kieruje bezpośrednio sądem
sumienia. Człowiek roztropny decyduje o swoim postępowaniu i porządkuje
je, kierując się tym sądem. Dzięki tej cnocie bezbłędnie stosujemy
zasady moralne do poszczególnych przypadków i przezwyciężamy wątpliwości
odnośnie do dobra, które należy czynić, i zła, którego należy unikać.
KKK 1807 Sprawiedliwość
jest cnotą moralną, która polega na stałej i trwałej woli oddawania
Bogu i bliźniemu tego, co im się należy. Sprawiedliwość w stosunku do
Boga nazywana jest "cnotą religijności". W stosunku do ludzi
uzdalnia ona do poszanowania praw każdego i do wprowadzania w stosunkach
ludzkich harmonii, która sprzyja bezstronności względem osób i dobra wspólnego.
Człowiek sprawiedliwy, często wspominany w Piśmie świętym, wyróżnia
się stałą uczciwością swoich myśli i prawością swojego postępowania
w stosunku do bliźniego. "Nie będziesz stronniczym na korzyść
ubogiego, ani nie będziesz miał względów dla bogatego. Sprawiedliwie będziesz
sądził bliźniego" (Kpł 19,15). "Panowie, oddawajcie
niewolnikom to, co sprawiedliwe i słuszne, świadomi tego, że i wy macie
Pana w niebie" (Kol 4, 1).
KKK 1808 Męstwo jest
cnotą moralną, która zapewnia wytrwałość w trudnościach i stałość
w dążeniu do dobra. Umacnia decyzję opierania się pokusom i przezwyciężania
przeszkód w życiu moralnym. Cnota męstwa uzdalnia do przezwyciężania
strachu, nawet strachu przed śmiercią, do stawienia czoła próbom i prześladowaniom.
Uzdalnia nawet do wyrzeczenia i do ofiary z życia w obronie słusznej
sprawy. "Pan, moja moc i pieśń" (Ps 118, 14). "Na świecie
doznacie ucisku, ale miejcie odwagę: Jam zwyciężył świat!" (J 16,
33).
KKK 1809 Umiarkowanie
jest cnotą moralną, która pozwala opanować dążenie do przyjemności i
zapewnia równowagę w używaniu dóbr stworzonych. Zapewnia
panowanie woli nad popędami i utrzymuje pragnienia w granicach uczciwości.
Osoba umiarkowana kieruje do dobra swoje pożądania zmysłowe, zachowuje
zdrową dyskrecję i "nie daje się uwieść... by iść za
zachciankami swego serca" (Syr 5, 2) (Por. Syr 37, 27-31).
Umiarkowanie jest często wychwalane w Starym Testamencie: "Nie idź za
twymi namiętnościami: powstrzymaj się od pożądań!" 2517 (Syr 18,
30). W Nowym Testamencie jest ono nazywane "skromnością" lub
"prostotą". Powinniśmy żyć na tym świecie "rozumnie i
sprawiedliwie, i pobożnie" (Tt 2, 12).
Żyć dobrze to nic innego jak miłować Boga całym
sercem, całą duszą i całym umysłem. Dla Niego zachowuje człowiek
nienaruszoną miłość (dzięki umiarkowaniu), której żadne nieszczęście
nie złamie (dzięki męstwu), która posłuszna jest jedynie Bogu
samemu (dzięki sprawiedliwości), która czuwa nad rozeznaniem
wszystkiego, by nie dać się zaskoczyć przez podstęp i kłamstwo (dzięki
roztropności) (Św. Augustyn,
De moribus ecclesiae catholicae, I, 25, 46: PL 32).
-
zob. Roztropność
-
-
zob. Męstwo
-
zob. Umiarkowanie
KKK 1812 Cnoty ludzkie są
zakorzenione w cnotach teologalnych, które uzdalniają władze człowieka
do uczestnictwa w naturze Bożej (Por. 2 P 1, 4).
Cnoty teologalne bowiem odnoszą się bezpośrednio do Boga. Uzdalniają one
chrześcijan do życia w jedności z Trójcą Świętą. Ich początkiem,
motywem i przedmiotem jest Bóg Trójjedyny.
KKK 1813 Cnoty
teologalne kształtują, pobudzają i charakteryzują działanie moralne
chrześcijanina. Kształtują one i ożywiają wszystkie cnoty moralne. Są
wszczepione przez Boga w dusze wiernych, by uzdolnić ich do działania jako
dzieci Boże i do zasługiwania na życie wieczne. Stanowią one rękojmię
obecności i działania Ducha Świętego we władzach człowieka. Są trzy
cnoty teologalne: wiara, nadzieja i miłość (Por. 1 Kor 13, 13).
KKK 1840 Cnoty
teologalne uzdalniają chrześcijan do życia w jedności z Trójcą Świętą.
Ich początkiem, motywem i przedmiotem jest Bóg, poznawany przez wiarę,
w którym pokładamy nadzieję i którego miłujemy dla Niego samego.
KKK 1841 Są trzy
cnoty teologalne: wiara, nadzieja i miłość (Por. 1 Kor
13, 13). Kształtują one i ożywiają
wszystkie cnoty moralne.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz